Held of slachtoffer

Bij de door de gemeente Enschede georganiseerde Dodenherdenking verwees ook burgemeester Peter den Oudsten naar de grote groep Enschedeërs van Syrische herkomst voor wie het treuren om oorlogsslachtoffers niet iets uit een ver verleden is. Hij herinnerde eraan dat men destijds na de oorlog de verschrikkingen ervan zo snel mogelijk wilde vergeten. “Maar dat lukte niet. En ook al zullen weinigen van ons de oorlog zelf bewust hebben meegemaakt, we kennen de verhalen nog wel uit eerste hand. We mogen ze ook niet vergeten want een volk zonder geheugen loopt het risico steeds in dezelfde val te lopen. Daar komt bij dat we niet mogen vergeten dat er veel Enschedeërs zijn, met name uit Syrië en omgeving, die de oorlog die daar woedt niet kunnen vergeten en voor wie het meebeleven nu dagelijkse realiteit is.”

Hij zei verder: “Vrijheid is dat we anderen vrijheid kunnen geven. Dat bracht dominee Leendert Overduin in de praktijk die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Enschede een onderduiknetwerk voor joodse medeburgers opzette en direct na de bevrijding opkwam voor NSB-ers. Niet om te vergoeilijken wat zij in de oorlog misdaan hadden, maar omdat er in elke dader ook een mens schuilt die we een plek moeten blijven geven in onze samenleving.”


En die laatste opmerking sluit goed aan bij wat Mari Andriessen zelf over het door hem gemaakte oorlogsmonument in het Enschedese Volkspark heeft gezegd: “Het is een toneel zonder beweging. Jaargetijden wisselen elkaar af, zon en maan volgen elkaar op, de spelers in dit drama staan roerloos. Mensen overvallen door een oorlog. Hij sneed dwars door hun leven heen. Ze werden ongevraagd helden of slachtoffers, vaak allebei”.