Het idee om deze tentoonstelling in één van de Syrisch-Orthodoxe kerken in Twente te laten zien, ontstond tijdens een ontmoeting twee maanden geleden tussen de in Glane zetelende Syrisch-Orthodoxe bisschop Polycarpus en de in Deventer zetelende Turkse consul-generaal Zafer Ates.
In zijn openingswoord liet Gabriël Aslan, bestuurslid van de Mor Auginkerk, weten nog nooit van Yunus Emre gehoord te hebben, maar inmiddels te hebben uitgevonden dat dit een groot Turks mysticus en dichter was die van 1240 tot 1321 heeft geleefd. Hij was onder de indruk van een gedicht van deze mysticus waarin de volgende regels voorkwamen:
Kom laten we vrede sluitenWe zijn geen vreemden van elkaar.(...)Je vindt God in jezelf.Hij zag meteen parallellen tussen die gedicht en teksten van Syrische kerkvaders zoals Isaac van Nineve die een paar eeuwen eerder in ongeveer dezelfde omgeving hadden rondgelopen. Geïnspireerd door deze overeenkomst hoopt hij ook dat een wandeling langs de verschillende foto's die in de kerk stonden opgesteld niet alleen een ontmoeting met de ander en daardoor een nadere kennismaking met jezelf zou betekenen maar ook een brug van vrede zou kunnen vormen.
Na zijn toespraakje volgde een muzikaal optreden van het duo Semih en Garbis. Semih is Turk, Garbis Armeniër en samen speelden ze een lied van Yunus Emre ("Ben yürüm yane yane"), een Armeens lied ("Yerevan Tursa"), een alevitisch lied ( "Turnalar Semaki") en een joods lied ("Hava Nagila").
Na dit multiculturele muzikale optreden was het woord aan burgemeester Schelberg van Hengelo, die memoreerde dat hij vroeger regelmatig als gelovige in deze kerk kwam toen het nog de Rooms-Katholieke Paul Joanniskerk was. Hij was blij dat het gebouw een gebedshuis was gebleven en nu tevens het toneel van verzoening en verdraagzaamheid. Hij kende de spanningen tussen de Syrisch-Orthodoxe gemeenschap in Twente en de Turkse overheid, maar constateert met vreugde dat deze nu voorbij lijkt te zijn en dat Turkse consul-generaal en de Syrisch-Orthodoxe kerkleiding hier nu samen een tentoonstelling openen over de religieuze verscheidenheid van Turkije.
Die religieuze verscheidenheid ziet hij tot zijn vreugde ook terug in de kerk waar zich onder de circa 70 aanwezigen niet alleen veel Syrisch-Orthodoxen bevinden, maar ook leden van de Turks-Mediterrane Alawitische Vereniging (TAAB), de Turkse moskeevereniging in Hengelo en verschillende leden van het Platform voor Levensbeschouwingen en Religies in Hengelo. Dit samen kunnen zijn in vrede is ook de opdracht die we met elkaar hebben, aldus de burgemeester.
Schelberg zei verder onder de indruk te zijn van de foto's die hij hier heeft gezien. Ze laten een heel andere, onbekende kant van Turkije zien. De meeste mensen verwachten helemaal niet dat er zoveel kerken en synagogen in Turkije zijn en dat deze ook nog wekelijks in gebruik zijn door de betreffende geloofsgemeenschappen.
Het woord is vervolgens aan Zafer Ates, de consul-generaal van Turkije in Deventer. Hij schetst dat het ene deel van de wereld te maken heeft met honger en armoede en dat het andere deel van de wereld hen niet helpt maar in plaats daarvan oorlog voert en zich wentelt in onverdraagzaamheid. Anatolië is de bakermat van verschillende beschavingen, zo stelt Ates, en die rijke culturele erfenis is ook het gezamenlijk eigendom van de verschillende culturele bevolkingsgroepen die daar nu wonen. Ates is er trots op deel uit te mogen maken van de rijke cultuur die door deze fototentoonstelling in beeld wordt gebracht.
Bisschop Polycarpus moest helaas verstek laten gaan, maar heeft zich bij deze opening laten vervangen door de deken van het bisdom, Hanna Basut. Hij zegt mede namens de bisschop te hopen dat deze tentoonstelling mag helpen om de verschillen te overbruggen die op dit moment met name in Syrië, Irak en Turkije tot oorlog en geweld aanleiding geven.
De laatste spreker is Remzi Kabadayi, de directeur van het Yunus Emri Instituut. Dit instituut is vijf jaar geleden opgericht naar voorbeeld van het Duitse Goethe Instituut om in verschillende landen de culturele uitwisseling met, in dit geval, Turkije te bevorderen en het heeft inmiddels vestigingen in 30 landen. In Nederland heeft het instituut een vestiging in Amsterdam en de activiteiten van het instituut hebben zich tot dusverre vooral in de Randstad afgespeeld, maar Kabadayi verwacht de komende tijd meer in het oosten het land te kunnen doen. Zo zal deze tentoonstelling volgend jaar ook in Enschede, in de Twentse Welle, te zien zijn.
Op zich is het ontroerend en inspirerend om de beelden van actief kerkelijk en joods leven in Turkije te zien, maar als je je bij de tentoongestelde foto's van het Mor Gabriëlklooster bij Midyat en de Kerk van het Heilig Kruis op het eilandje in het Van-meer realiseert hoe ten aanzien van het klooster onteigening dreigt en dat de kerk nog maar mondjesmaat gebruikt mag worden, dan bekruipt je toch wel het gevoel dat de werkelijkheid hier mooier wordt voorgesteld dan ze is en dat de bijdragen van de verschillende sprekers toch vooral wensdromen zijn.
De tentoonstelling is van 19 tot en met 21 december 2014 tussen 13 en 16 uur te zien in de Mor Auginkerk, Castorstraat 2 in Hengelo.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten