“Wie verre reizen maakt, kan veel verhalen.” En in de Roskam van 23 augustus 2013 laat Myra Koomen zien dat zo’n verhaal over een vakantietrip naar de oostkust van de Middellandse Zee meer diepgang krijgt als je ter plekke met mensen kunt spreken over actuele ontwikkelingen in politiek en samenleving. Dat blijkt nogal wat te zijn; ze moet er naar eigen zeggen nog van bijkomen. De “Twents-Turkse vrouwen” waarmee ze op vakantie is geweest hebben haar in aanraking gebracht met een uiterst multiculturele provincie van Turkije, die economisch veel te lijden heeft van de oorlog in buurland Syrië. Ook krijgt ze te horen dat de bevolking hier “minder positieve gevoelens” heeft over premier Erdogan die een conservatief-islamitische politiek voert waardoor vrouwenrechten in Turkije onder druk komen te staan. Turkije staat, zo heeft ze ervaren, op het kruispunt van twee wegen. Kiest ze voor aansluiting bij de islamitische Arabische wereld (ook wel het herstel van het Ottomaanse Rijk genoemd) of voor het lidmaatschap van de moderne Europese wereld? Myra Koomen zou het wel weten: voor Europa natuurlijk. In de lijn van Atatürk, de stichter van het moderne Turkije.
Myra Koomen wordt haar vakantie aan de Middellandse Zee van harte gegund. Maar voor nog meer diepgang had ze ook thuis in Twente kunnen blijven. Naast haar Twents-Turkse vriendinnen wonen hier nog zo’n 10.000 Twentenaren van Turkse afkomst. Ooit zijn zij hier zelf, of hun ouders of grootouders, neergestreken als arbeidskrachten toen de Twentse industrie daar grote behoefte aan had en zoals Myra Koomen ons aan het eind van haar artikel een volgende stroom arbeidsmigranten voorspelt. Daarbij wordt wel pijnlijk duidelijk dat zij en andere Twentenaren enkel hun arbeidskracht willen zien en minder geïnteresseerd zijn in hun politiek-maatschappelijke opvattingen. Daarmee maken we pas kennis als we in hun land van herkomst ronddobberen. Een groot deel van deze groep is namelijk afkomstig uit de door Koomen bezochte Hatay-provincie en koesteren ook hier het multiculturele karakter van die provincie. Ten tijde van de grote protesten op het Taksim-plein en in tientallen andere steden in Turkije tegen de niet alleen conservatief-islamitische, maar ook autoritaire en daadwerkelijk mensenrechten schendende politiek van Erdogan (nog nooit hebben zoveel journalisten in Turkse gevangenissen gezeten – het is du niet zomaar een politiek correct smoesje om Turkije buiten de EU te houden) is door hen het Twente-Taksim solidariteitsplatfom opgericht dat alles bij elkaar een tiental solidariteitsacties heeft georganiseerd in de Enschedese binnenstad (op de Oude Markt en op het Ei van Ko) waar elke keer meer dan 100 mensen aan deelnamen. Zoals de Turkse staatsmedia de protesten daar continu negeerden, zo besteedden ook de Twentse media nauwelijks tot helemaal geen aandacht aan deze solidariteitsacties waarbij veelvuldig werd uitgelegd wat er mis is met de regering Erdogan die door Koomen terecht met de Egyptische regering onder Morsi wordt vergeleken. Alleen de uitkomsten van de protesten tegen Morsi en die tegen Erdogan verschillen.
Een ander punt dat Myra Koomen en andere Twentenaren bij de Twentse Turken op hadden kunnen pikken is dat de onvrede over de Syrië-politiek van Erdogan zich niet beperkt tot de gevolgen voor de economie van een grensprovincie als Hatay. Juist de multiculturel bevolking van Hatay ziet met afgrijzen hoe de regering Erdogan in tegenstelling tot de Europese landen geen enkele moeite heeft met de extremistische islamistische agenda van het overgrote deel van de Syrische gewapende oppositie die haar hoofdkwartier in het door Myra Koomen bezochte Antakya mocht vestigen en in Hatay en andere grensprovincies trainingskampen mag opzetten en niets in de weg wordt gelegd bij het over de grens brengen van buitenlandse jihadisten en wapens. Terwijl Erdogan een stuk verder gaat in zijn steun aan de islamistische Syrische oppositie dan het Westen lief is, en in die zin dus ook bij het door Koomen geschetste kruispunt onomwonden kiest voor de islamitisch-Arabisch-Ottomaanse agenda, blijft het Westen hem voluit steunen en, bijvoorbeeld ook bij monde van onze minister Timmermans, prijzen voor zijn inzet. Sterker nog, waar de Turkse regering vreest door de verleende steun aan de Syrische oppositie wel eens doelwit te kunnen worden van een Syrische raketaanval, blijkt de NAVO bereid om voor de luchtafweer te zorgen waarbij Nederlands sinds de jaarwisseling een bijdrage van twee Patriotsystemen en 400 militairen levert die in het eveneens door Myra Koomen bezochte Adana zijn gelegerd. De mate waarin Nederland zich hierdoor aan de regering Erdogan compromitteert bleek wel toen minister Timmermans er tijdens het hoogtepunt van het gewelddadig neerslaan van de Taksimprotesten juist ook in de Hatay provincie er voor koos om wel de Nederlandse troepen in Adana en een Syrisch vluchtelingenkamp in Hatay te bezoeken, maar geen tijd zei te hebben om zijn Turkse collega kritisch te onderhouden over deze flagrante schending van vrijheid en democratie. Turkije hangt inderdaad tussen twee werelden, zoals Myra Koomen schetst, maar in plaats van dat Turkije zelf zou moeten kiezen tussen Europa en de islamitisch-Arabische wereld lijkt zij eerder Europa mee te sleuren in haar keuze voor de islamitisch-Arabische agenda waarin ze zowel Morsi’s Moslimbroederschap als de Syrische islamistische oppositie salonfähig in Europa tracht te maken.
Ook tegen de Nederlandse steun aan Erdogans oorlogspolitiek is onder de Twentse Turken het nodige te doen geweest. Samen met Enschedese vredesorganisaties protesteerden zij rond de jaarwisseling tegen het voorgenomen besluit om Nederlandse Patriotraketten in Turkije te stationeren en in april vond in het gebouw van de Samenwerkende Democratische Organisaties (afkomstig uit Turkije) een bijeenkomst plaats met het Refik Eryilmaz, lid van het Turkse parlement vanuit Hatay. Ook deze protesten en discussiebijeenkomsten zijn breed aangekondigd, maar konden kennelijk niet boeien. De politiek-maatschappelijke situatie in Hatay is interessant als vakantieverhaal, maar laat het asjeblieft niet iets met onszelf en met onze eigen politiek-maatschappelijke situatie in Twente te maken hebben. Daarmee geeft Myra Koomen een wel erg enge invulling van de titel boven haar verhaal. Er is veel meer dan enkel arbeidskrachten die vanuit Hatay de weg naar Twente hebben gevonden of nog gewezen zal worden. Door onderling gesprekken aan te gaan met de in Twente wonende Turken kunnen autochtone Nederlanders meer inzicht krijgen in wat er in de wereld, in Europa, Nederland en Twente daadwerkelijk op het spel staat. Multiculturaliteit bestaat uit meer dan exotische hapjes.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten