Directe aanleiding was de vraag van Urenco aan diverse kunst- en cultuurinstellingen in de regio om mee te werken aan het project Isotopia dat erop gericht is om met name kinderen op een toegankelijke manier kennis te laten maken de productie van stabiele isotopen en het belang hiervan voor de gezondheidszorg. Waar Concordia zelf, na interne discussie, besloten heeft hier niet aan mee te doen, zag de Enschedese Muziekschool Kaliber hier geen enkel probleem en heeft in dit kader een tweetal dansvoorstellingen ontwikkeld.
Volgens Dirk Bannink van stichting LAKA die ook in het panel zat, probeert Urenco via dit project de Twentse bevolking welbewust op het verkeerde been te zetten. De stablisering van isotopen voor medische doeleinden is een vrij recente, marginale en bovendien volstrekt niet noodzakelijke activiteit van dit bedrijf waarvan de hoofdactiviteit de verrijking van uranium voor kerncentrales is en blijft. Die hoofdactiviteit wordt in het voorlichtingsmateriaal dat in het kader van dit project aan de kinderen, hun ouders en andere betrokkenen totaal niet genoemd en ook in deze paneldiscussie blijft de directeur van Kaliber in de verdediging van haar besluit almaar uitdragen hoe belangrijk die medische isotopenactiviteit van Urenco wel niet is. Urenco-missie geslaagd, zo mag de conclusie zijn.
In de tweede casus die de revu passeerde mag Bannink zelf uiteenzetten wat het probleem was. In 2013 wilden de landelijke en regionale antikernenergiebeweging een tentoonstelling organiseren over de grote demonstratie tegen Urenco die in 1978, dus precies 35 jaar eerder, Almelo had overspoeld met meer dan 40.000 antikernenergiedemonstranten. De grootste demonstratie uit de Almelose geschiedenis en velen spreken er nog steeds over.
De tentoonstelling zou wordt opgesteld in de Openbare Bibliotheek van Almelo maar werd een week van tevoren door de directeur van de bibliotheek afgezegd. Reden: de bibliotheek had een sponsorcontract met Urenco afgesloten voor 100.000 euro en Urenco kon wel eens aanstoot nemen aan deze tentoonstelling. De Almelose bevolking en politiek spraken er schande van dat een publieke instelling als de bibliotheek haar oren zo liet hangen naar Urenco, maar de directeur liet weten dat dit de logische consequentie was van het feit dat de gemeente op de bibliotheekvoorziening bezuinigde en van de bibliotheek eiste dat deze de verder benodigde middelen maar op de sponsor-markt moest zoeken.
Panellid Cor Wijn, interim-voorzitter van de Vereniging Openbare Bibliotheken, zei begrip te hebben voor de positie van de Almelose directeur, maar vond ook dat deze wel iets meer had kunnen doen. In de nieuwe bibliotheekwet staat dat één van de taken van de Openbare Bibliotheek de stimulering van het publieke debat is en dat had de directeur kunnen doen. Bannink antwoordt dat dat ook aan de directeur is voorgesteld, maar dat deze daar niet op in wilde gaan. Ook Urenco heeft geen enkele behoefte aan een dergelijk debat. Toen niet, en klaarblijkelijk nu ook niet, want volgens de organisatoren waren ze wel uitgenodigd om aan het debat van vanmiddag deel te nemen maar hebben ze niet op deze uitnodiging gereageerd. .
Ondertussen was vanuit de zaal en ook vanaf het podium al gepikeerd gereageerd op het feit dat Urenco in deze eerste twee voorbeelden als kwade pier werd afgeschilderd. In plaats van te focussen op één bedrijf, zo stelden ze, moet je het in algemene termen over 'het bedrijfsleven' hebben en in de tweede plaats gaat het niet aan om als culturele instelling morele of politieke oordelen over bepaalde bedrijven te hebben. In feite is elke sponsor die zich netjes aan de wet houd aanvaardbaar. De twee heren die dit geluid krachtig lieten horen, bleken (zelfs als directeur) met HET symfonie-orkest verbonden te zijn dat onlangs Urenco als sponsor had binnengehaald. Een beter voorbeeld van hoe sponsoring (onbewust) doorwerkt is bijna niet te geven.
Na dit protest werd snel overgeschakeld naar de volgende casus. De Turkse ambassadeur die weigerde in te stemmen met een uitgeschreven column van Fidan Ekiz in het catalogusboek bij de tentoonstelling Kadinlar in Twentse Welle, waarna de directeur van Twentse Welle besloot om de column inderdaad uit het boek te verwijderen en dus toe te geven aan de censuur. De betreffende tekst hing overigens op een groot vertikaal spandoek naast het podium en vanuit de zaal werd wel gesuggereerd dat dit niet een heel zuivere vorm van ontoelaatbare inmenging en censuur was en uiten zelfs de verdenking van een (geslaagde) publiciteitsstunt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten