zaterdag 28 maart 2015

Ontrafelen Islam en Terrorisme

Vanmiddag werd in de Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle voor de tweede keer “Het Grote PvdA Midden-Oosten Debat” georganiseerd. In mijn herinnering iets minder groot dan de vorige, in maart 2013, maar nog altijd met twee workshoprondes van vijf-kwartier met meerdere parallelle workshops met debatten, hetgeen altijd het nadeel heeft dat je moet kiezen tussen workshops over “Vier jaar burgeroorlog in Syrië en de strijd tegen IS(IS)” en over “Lichtpuntje Tunesië versus de chaos in Libië en Egypte” en tussen workshops over “Het vredesproces na de Gaza oorlog“ en over “De rol van Turkije in de regio”. Ik heb dit keer voor de twee aangeboden gastcolleges over “Islamitische stromingen in het Midden-Oosten” en “Waarom gaan Westerse moslims naar ISIS?” gekozen, want, zoals de dagvoorzitter Arjen Berkvens opmerkte: “je kunt wel van alles vinden, maar het is ook goed om je op zo’n middag te laten informeren.



Islamitische stromingen in het Midden-Oosten


Dit is het tweede deel van een impressie "Ontrafelen Islam en Terrorisme"

In het kader van mezelf informeren om al doende een bijdrage te kunnen leveren aan die strijd tegen de polarisatie bezocht ik in de eerste workshopronde het “gastcollege” van Ab de Jong, hoogleraar vergelijkende godsdienstwetenschappen aan de Universiteit Leiden, met als titel: "Islamitische stromingen in het Midden-Oosten"

Waarom gaan westerse moslims naar IS?

Dit is het derde deel van de impressie "Ontvlechting Islam en Terrorisme"

Het gastcollege in de tweede workshop-ronde had als titel “Terrorisme en Counterterrorisme”. De “docent”, Maurits Berger, eveneens van de Universiteit Leiden, had net als zijn collega De Jong het probleem dat dit een te breed onderwerp is voor vijf kwartier, zelfs als je het toespitst op het Midden-Oosten. In die regio vindt namelijk heel veel terrorisme en contraterrorisme plaats en men heeft daar zo zijn eigen bestrijdingsmiddelen ontwikkeld. Veel relevanter voor ons is volgens hem de vraag die hij in zijn eigen titel heeft vervat: "
Waarom gaan westerse moslims naar IS?"

Een minder eng veiligheidsbeleid

Dit is het slotdeel van een vierdelige impressie "Ontvlechting Islam en Terrorisme"


Bij de afsluitende bijeenkomst stonden de vooral de uitspraken van VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra centraal dat Europa, ter wille van de eigen veiligheid, maar beter kon samen blijven werken met dictators in het Midden-Oosten en niet steeds weer de mensenrechtenkaart moest trekken. Dat zou helpen om de vluchtelingenstroom in te dammen. In een korte reactie in zijn speech aan het begin van de middag had minister Koenders al opgemerkt dat de meeste vluchtelingen die de oversteek naar Europa waagden juist afkomstig waren uit dictaturen, namelijk Eritrea en Syrië en twee vrouwelijke activisten uit Libië en Tunesië die het in de afsluitende bijeenkomst eigenlijk over vrouwenrechten zouden hebben ageerden fel tegen de uitspraken van Zijlstra.

donderdag 26 maart 2015

Arameeërs, een volk zonder staat, in het Licht van Vrede

De maandelijkse bijeenkomst “In het Licht van … Vrede” van de Wereldvredesvlam Twente, de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies en de woongemeenschap de Wonne was vanavond gewijd aan de Syrisch-Orthodoxe gemeenschap in Nederland en dan met name in Twente. De inleider, Emanuel Onsal, sprak echter liever over de Aramese gemeenschap. Een eeuwenoud volk dat op meerder plaatsen in de bijbel en andere bronnen uit het Midden-Oosten wordt genoemd, maar nooit ín één rijk verenigd is geweest. Eerder versnipperd in verschillende (stad)staatjes, waarvan Aram-Damascus het meest met het koninkrijk Israël te maken had en in de bijbel wordt genoemd.



Ondanks, of misschien wel juist dankzij, deze politieke versplintering was de Aramese taal wijd verbreid in het Midden-Oosten en vormde rond het begin van onze jaartelling ook de lingua franca van het Midden-Oosten. Jezus zou Aramees gesproken hebben en geen Hebreeuws. Het Aramees werd de taal van de Syrisch-Orthodoxe kerk en overleefde dankzij de kerk de Arabisering van het Midden-Oosten die aan de opkomst van islam gepaard ging.

woensdag 18 maart 2015

Ruslands actuele geschiedenis en de westerse verslaggeving hiervan. Zijn zij nou gek of zijn wij het?

Onder deze titel sprak Ruslandkenner Marie-Thérèse ter Haar vanavond een 30-koppig publiek toe in een door de Volksuniversiteit Enschede georganiseerde bijeenkomst. Ter Haar is geboren en getogen in Hengelo en maakte in 1984 haar eerste reis naar Rusland waar ze sindsdien het grootste deel van haar tijd zou blijven. Eerst daar wonend met haar Russische man, de laatste jaren deels daar en deels in Nederland wonend waar ze, in Arnhem, Empirique runt, bestaande uit een Rusland & Oost-Europa Academie, een Reisbureau en een Adviesbureau voor ondernemers.


Toen zij zich in de jaren ’80 tot Ruslanddeskundige ontwikkelde braken net de jaren van Glasnost en Perestrojka aan. Er was optimisme, in Rusland zelf en ook in het Westen over de verhoudingen tussen de machtsblokken die veertig jaar of langer als aartsvijanden tegenover elkaar hebben gestaan. In het Vriendschapsjaar 2013 had Ter Haar hoop op het oprichten van een Rusland-Nederland-Vriendschapshuis in Arnhem, maar die hoop is de afgelopen twee jaar de grond in geboord. We lijken verder uit elkaar gedreven dan ooit.

vrijdag 13 maart 2015

"Buitenlandbeleid leeft weer in Nederland, vooral in Twente"

Dit zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken tijdens zijn gastcollege in het Amphitheater van de Vrijhof op de Universiteit Twente op uitnodiging van de Bestuurskundige Studievereniging Sirius. Buiten werden hij en de bijna 200 bezoekers - studenten en betrokken burgers - opgewacht door maar liefst twee actiegroepjes die flyers uitdeelden. De ene tegen en de andere juist vóór een internationale militaire interventie tegen Syrië.


Uitgenodigd door discussieleider prof.dr. Henk van der Kolk om te reflecteren op zijn vijf maanden ministerschap, riep Koenders in herinnering hoe zeer de wereld veranderd was tussen 2010, toen hij aftrad als minister van Ontwikkelingssamenwerking, en oktober 2014, toen hij aantrad als minister van Buitenlandse Zaken. In 2010 had hij niet kunnen voorspellen dat:

  • we op dit moment de grootste vluchtelingenstroom sinds de Tweede Wereldoorlog hebben;
  • we sancties hebben ingesteld tegen Rusland;
  • we een gewapende strijd voeren tegen ISIS in het Midden-Oosten, meer specifiek in Irak.

donderdag 12 maart 2015

Armeense Genocide: Hebben wij het niet geweten?

Het Duitstalige zinnetje "wir haben es nicht gewusst" legt in de na-oorlogse geschiedenis het verschil tussen niet hebben KUNNEN weten en niet hebben WILLEN weten bloot. Verschrikkingen waar we misschien wel, al was het als passief toeschouwer, bij betrokken waren en die we liever niet onder ogen willen zien omdat we dan ook onze betrokkenheid onder ogen moeten zien.


Deze vraag stond centraal bij de opening van de tentoonstelling over de Armeense Genocide en de Aramese Sayfo vanavond in de Openbare Bibliotheek in Almelo. Ook deze tentoonstelling was samengesteld door het Comité 1915 waarmee Armeense en Aramese organisaties de rest van de Nederlandse bevolking willen informeren over de verschrikkingen die volgende maand rond het monument in Almelo worden herdacht, maar anders dan bij de opening van de tentoonstelling in Enschede ging het dit keer bij de opening niet enkel om het uitmeten van de verschrikkingen van toen, maar juist ook om de vraag wat we, de Nederlandse bevolking, er destijds van hadden KUNNEN weten en kennelijk in de loop van de tijd niet meer hebben WILLEN weten. Op deze iets toegespitstere vraag was de tentoonstelling ook ingericht. Het is dan ook een andere tentoonstelling dan die in Enschede en blijft tot 21 maart in de Openbare Bibliotheek van Almelo staan.

zondag 8 maart 2015

Noodkreet uit Khabour

Vanmiddag organiseerde een groep uit Syrië afkomstige christenen een demonstratieve optocht van de Arabisch-talige Syrisch-Orthodoxe Pauluskerk (voorheen de Rooms-Katholieke Heilig-Hart- of Ariënsgedachteniskerk) naar de (voorheen Rooms-Katholieke en later Nederlands-Hervormde) Grote Kerk op de Oude Markt.


De toespraken waren daar vooral in het Arabisch en het Aramees, maar aan voorbijgangers werd een Nederlandstalig pamfletje uitgedeeld met de volgende tekst:

zaterdag 7 maart 2015

Aktiedag tegen Kernwapens

Samen met Pax-campagnemedewerkster Krista van Velzen ging vanmiddag een tiental mensen de straat op in de Enschedese binnenstad om handtekeningen tegen kernwapens te verzamelen onder het winkelend publiek.


Teruggekeerd in de uitvalsbasis in de Wonne werden de ervaringen uitgewisseld. Het contact over dit soort dingen met gewone mensen houd je scherp, volgens Krista van Velzen, ook om je punt zo kort en eenvoudig mogelijk met politici te kunnen bespreken.


dinsdag 3 maart 2015

"Geen scheiding maar samen teweer stellen"

De afgelopen week was patriarch van de Syrisch-Orthodoxe kerk, Mor Ignatius Aphrem II, in Nederland. Vooral in Twente waar acht van de elf Nederlandse parochies van deze kerk zijn gevestigd. Het was voornamelijke een pastorale rondreis langs de Syrisch-Orthodoxe gelovigen waarbij in Rijssen ook de tentoonstelling over de Armeense Genocide en de Aramese Sayfo door de patriarch werd geopend.


Het bezoek aan Nederland werd vandaag in Den Haag afgesloten met een bezoek aan minister Koenders van Buitenlandse Zaken en een ontvangst door de Commissie Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer. Daarbij waren de Kamerleden Ten Broeke (VVD), Servaes (PvdA), Omtzigt, Knops en Van Helvert (allen CDA) en Van der Staaij (SGP) aanwezig.